Kiểm toán là gì? Những công việc mà kiểm toán viên phải làm
Trong tiến trình đổi mới của nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện nay, kiểm toán giữ vai trò ngày càng quan trọng. Kiểm toán viên trở thành nhân vật chủ chốt trong việc đảm bảo sự lành mnh và chất lượng của nền tài chính quốc gia. Thế nhưng, bạn có biết thực chất kiểm toán là gì không? Nhiệm vụ của kiểm toán viên là gì và các công việc Kiểm toán phải đảm nhiệm như thế nào để đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện nay? Bài viết dưới đây KENHTHETHAO.TOP sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Kiểm toán là gì?
Khái niệm kiểm toán được áp dụng để mô tả các hoạt động liên quan đến việc thu thập, đánh giá và xác minh các bằng chứng liên quan đến thông tin tài chính của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Mục tiêu của kiểm toán là xác định và báo cáo mức độ phù hợp của thông tin này với các tiêu chuẩn đã được thiết lập.
Đơn giản hóa, kiểm toán là quá trình kiểm tra và xác minh tính trung thực và chính xác của báo cáo tài chính. Điều này cho phép người làm kiểm toán cung cấp thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của tổ chức hoặc doanh nghiệp. Báo cáo tài chính bao gồm bảng cân đối kế toán, báo cáo lợi nhuận, báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu, báo cáo luồng tiền và các chính sách kế toán quan trọng cùng với các thuyết minh khác.
Kết quả kiểm toán không chỉ ảnh hưởng đến các chủ thể doanh nghiệp mà còn có tác động lớn đến các nhà đầu tư quan tâm đến tình hình tài chính. Hơn nữa, báo cáo tài chính cũng là cơ sở pháp lý để xác định trách nhiệm và nghĩa vụ của một tổ chức đối với cơ quan nhà nước.
Có những loại kiểm toán nào?
Hiện nay, có nhiều phương pháp để phân loại kiểm toán, tuy nhiên, nếu xem xét từ góc độ hình thức, có ba loại kiểm toán phổ biến như sau:
Thứ nhất: Kiểm toán Nhà nước
Đây là hình thức kiểm toán do cơ quan kiểm toán nhà nước thực hiện, tuân thủ theo quy định của pháp luật và không đặt thu phí. Thông thường, các doanh nghiệp nhà nước sẽ là đối tượng được kiểm toán trong trường hợp này.
Thứ hai: Kiểm toán độc lập
Loại kiểm toán này được thực hiện bởi các kiểm toán viên thuộc các công ty độc lập chuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán. Nhiệm vụ chính của họ là kiểm toán các báo cáo tài chính. Ngoài ra, các công ty kiểm toán độc lập còn có thể cung cấp các dịch vụ khác liên quan đến tài chính và kinh tế, tùy thuộc vào yêu cầu của khách hàng. Được đánh giá tin cậy bởi bên thứ ba và nhà đầu tư, các công ty kiểm toán này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch và đáng tin cậy của thông tin tài chính.
Thứ ba: Kiểm toán nội bộ
Kiểm toán nội bộ là quá trình được thực hiện bởi các kiểm toán viên trong tổ chức theo yêu cầu của ban Quản trị hoặc Ban Giám đốc. Tuy nhiên, phạm vi của kiểm toán nội bộ thường giới hạn trong nội bộ công ty và ít nhận được sự tin cậy từ bên ngoài. Điều này bởi vì các kiểm toán viên nội bộ thực hiện công việc trong công ty và chịu sự chỉ đạo của cấp trên.
Kiểm toán viên thực hiện những công việc gì?
Lập ra kế hoạch kiểm toán
Một trong những giai đoạn đầu tiên và vô cùng quan trọng trong quá trình kiểm toán là lập kế hoạch, nhằm xác định hướng đi cho các hoạt động kiểm toán trong tương lai. Việc lập kế hoạch kiểm toán đúng mức sẽ đảm bảo sự thuận lợi và linh hoạt trong việc đối phó với các tình huống phát sinh.
Xây dựng nên chương trình kiểm toán
Quá trình xây dựng chương trình kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong việc giúp kiểm toán viên thực hiện công việc một cách chặt chẽ và chính xác. Để tạo ra một chương trình kiểm toán hiệu quả, kiểm toán viên cần xác định số lượng và thứ tự các bước cũng như công việc cần thực hiện từ điểm khởi đầu cho đến điểm hoàn thành quá trình kiểm toán.
Thu thập thông tin bằng các phương pháp kiểm toán khác nhau
Nhiệm vụ trọng tâm của kiểm toán viên là sử dụng các phương pháp kiểm toán để thu thập thông tin. Các phương pháp này bao gồm:
- Kiểm toán cân đối: Dựa trên các phương trình kế toán để thực hiện kiểm toán.
- Đối chiếu trực tiếp: Sử dụng nhiều nguồn tài liệu khác nhau để so sánh và kiểm tra một chỉ tiêu cụ thể.
- Đối chiếu logic: Nghiên cứu các mối quan hệ logic giữa các chỉ tiêu có liên quan để kiểm toán.
- Điều tra: Sử dụng các phương pháp khác nhau để tiếp cận và đánh giá các đối tượng kiểm toán.
- Trắc nghiệm: Tái hiện các hoạt động nghiệp vụ để xác minh lại kết quả của một quá trình hoặc sự việc đã xảy ra.
Qua việc áp dụng các phương pháp này, kiểm toán viên có thể thu thập thông tin cần thiết và đánh giá tính chính xác của dữ liệu kiểm toán.
Ghi chép thông tin kiểm toán
Tất cả các nhận định, con số và sự kiện liên quan đến công việc kiểm toán đều cần được kiểm toán viên ghi chép lại. Điều này đóng vai trò quan trọng như một căn cứ và bằng chứng khách quan để đưa ra các kết luận kiểm toán. Việc ghi chép chi tiết và chính xác giúp đảm bảo tính minh bạch và sự công bằng trong quá trình kiểm toán.
Đưa ra kết luận và lập báo cáo
Sau cùng, nhiệm vụ của kiểm toán viên là đưa ra kết luận kiểm toán, được thể hiện trong biên bản hoặc báo cáo kiểm toán. Để đạt được kết luận chính xác, kiểm toán viên cần thực hiện các công việc sau:
- Xem xét các khoản nợ phát sinh ngoài dự kiến.
- Đánh giá các sự kiện xảy ra sau khi kết thúc sự kiện.
- Đánh giá tính liên tục trong hoạt động của tổ chức.
- Tập hợp các giải trình từ Ban Giám đốc.
Sau khi đưa ra kết luận, kiểm toán viên cần tổng kết kết quả và lập báo cáo kiểm toán, từ đó đưa ra kết luận cuối cùng về báo cáo tài chính của tổ chức hoặc doanh nghiệp. Báo cáo kiểm toán là một công cụ quan trọng để cung cấp thông tin đáng tin cậy và đánh giá về tình hình tài chính của tổ chức.
Kết luận
Kiểm toán viên phải đảm bảo tính đúng đắn và trung thực của báo cáo tài chính để người dùng thông tin tài chính có thể tin tưởng vào báo cáo. Với tầm quan trọng của nó, việc thực hiện kiểm toán cẩn thận và minh bạch là một yêu cầu quan trọng đối với các doanh nghiệp và kiểm toán viên trong một môi trường kinh doanh ngày càng nghiêm ngặt.